I-րդ խումբ՝ Համընդհանուր ներառում. վերապատրաստող՝ Լուսինե Ալեքսանյան ,
էլ. փոստի հասցեն՝ l.aleqsanyan@mskh.am (Ավագ դպրոց, Վարդան Կարապետյանի կաբինետ)
Վերապատրաստող՝ Լուսինե Ալեքսանյան
Հանդիպման ժամանակացույց սեպտեմբերի 19-23
Երկուշաբթի-ուրբաթ
15:00-17:00
Համընդհանուր ներառում
Թեմա 1. Ներառական կրթության փաստահենք ընկալում: Ներառական կրթության իրավական կարգավորումներ:
- Ներառական կրթությունը կրթահամալիրում ․ նկարագրությունը, առանձնահատկությունները, կազմակերպումը
- Կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիքով սովորողի ուսուցման կազմակերպման կարգ
Ուսումնասիրության նյութեր
- ՀՀ օրենքը երեխայի իրավունքների մասին
- Կոնվենցիա հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին
- «Հանրակրթության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին
- ՀՀ-ում ներառական կրթության իրականացման գնահատում, 2013 թվականԱշխատանք
.Ծանոթացա Կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիքով սովորողի ուսուցման կազմակերպման կարգին: Հեղինակային կրթական ծրագիրը ներառական է՝ «յուրաքանչյուր երեխայի համար, այդ թվում՝ կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող, զարգացման առանձնահատկություններին համապատասխան, անհրաժեշտ պայմանների և հարմարեցված միջավայրի ապահովման միջոցով կրթական գործընթացին առավելագույն մասնակցության և հանրակրթության պետական չափորոշիչով սահմանված արդյունքի ապահովում»։
Կրթահամալիրում ուսուցման ներառականության համար ստեղծվում-զարգանում է համապատասխան բաց, ներառող, զարգացնող ֆիզիկական միջավայրը։ - Կարդացի նշված երեք հոդվածներն էլ: Ուզում եմ ընդհանրական ներկայացնել ասելիքս: Հաճախ, երբ ասում ենք ներառում, հասկանում ենք հատուկ կարիքով սովորողի ներառումը, բայց ներառման կարիք ունի յուրաքանչյուր ոք՝ մեծ, թե փոքր, ցանկացած սոցիալական միջավայրերում: Սույն հոդվածներում կա անդրադարձ լայն իմաստով ներառման խնդիրներին, որոնք ի հայտ են եկել գործող մանկավարժների դասավանդման ընթացքում: Չնայած հոդվածներն իրարից տարբերվում են, սակայն գլխավոր իմաստով երեքն էլ ուղղված են սովորողի ներառման խնդիրներին: Սովորողի ներառումը, որպես գերխնդիր, հիմնված է հեղինակային ծրագրի իրականացման հիմքում: Եվ քանի որ միշտ էլ ի հայտ են գալիս սովորողների ներառմանը խոչընդող հանգամանքներ, ուստի սույն հոդվածները արժեքավոր և ուղղորդող են, քանի որ հեղինակները կիսվում են իրենց փորձով:
- Կրթական հատուկ կարիքով սովորողի համար կազմվում է անձնական գործի փաթեթ.
- ՏԻՄ–ի կողմից տրված վկայագիր.
- ՏՄԱԿ–ի կողմից տրված եզրակացություն.
- բժշկական փաստաթղթեր.
- անհատական ուսումնական պլան (ԱՈւՊ), որը լրացվում է դպրոցի առարկայական ուսուցիչների կողմից՝ դպրոցի ներառականության, ՏՄԱԿ–ի մասնագետների աջակցությամբ.
- մանկավարժահոգեբանական աջակցության ծառայությունների անհատական պլան (ՄԱԾԱՊ). լրացնում են կրթահամալիրի ներառականության և ՏՄԱԿ–ի մասնագետները։
Թեմա 2. Սովորողների կրթական կարիքները, բազմազանության տեսակները, հաճախ հանդիպող կրթական կարիքների առանձնահատկությունները:
Ուսումնասիրության նյութեր
Ներառական կրթությունը գործնականում (ուսումնամեթոդական ձեռնարկ): Հեղինակ՝ Սյուզաննա Պետրոսյան
Թեմային առնչվող նյութեր (նյութեր, տեսանյութեր, գործնական խորհուրդներ)Երեխաների կրթական կարիքների բազմազանությունը: Սովորողների կրթական կարիքների բացահայտում և գնահատում:
Աշխատանք:
Ծանոթացա երեխաների կրթական կարիքների բազմազանությանը և առանձնահատկություններին: Խմբում քննարկեցինք սովորողների կրթական կարիքները, բազմազանության տեսակները, հաճախ հանդիպող կրթական կարիքների առանձնահատկությունները, առանձին դեպքերը:
Այս 11 աշխատանքային տարիների ընթացքում աշխատել եմ տարբեր խնդիրներով երեխաների հետ։ համագործակցել եմ երեխային կցված հոգեբանի հետ ,անհրաժեշտության դեպքում՝ ծնողի ։ ՈՒնեցել եմ շնորհաշատ սովորող ,ում մոտ կար աուտիզմի ախտանիշ և միաժամանակ մաթեմատիկական անբացատրելի վերլուծություն ։Նա կարողանում էր բարդ մաթեմատիկական հաշվարկներ կատարել բանավոր տարբերակով ։
Թեմա 3. Կրթության կազմակերպման մանկավարժահոգեբանական աջակցության ծառայություններ՝ դպրոցական, տարածքային և հանրապետական մակարդակներ
Կրթության կազմակերպման մանկավարժահոգեբանական աջակցության ծառայությունների տրամադրման կարգ
Կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիքի գնահատումը դպրոցական մակարդակում (մեթոդական ուղեցույց -ձեռնարկ)
Դպրոցական մակարդակի գնահատման թերթիկարդյունքների գրանցման թերթիկ
Աշխատանք
1. Դպրոցական մակարդակում ծառայությունները տրամադրվում են այն սովորողներին, ովքեր սահմանված կարգով գնահատվել եւ ճանաչվել են որպես կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող:2. Կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող յուրաքանչյուր սովորողին տրամադրվող աջակցող ծառայությունների ժամանակահատվածը, տեւողությունը, ծավալը եւ տրամադրման գրաֆիկը մշակում է հաստատության աջակցության խումբը, հաստատվում է տնօրենի կողմից:
3. Ծառայությունների տրամադրման արդյունավետության եւ որակի ապահովման համար պատասխանատվությունը կրում է հաստատությունը` ի դեմս դպրոցի տնօրինության եւ մանկավարժահոգեբանական աջակցության խմբի:
4. Աջակցության խումբը դասաժամերի ընթացքում անցկացնում է դիտարկումներ (առնվազն 3 դասաժամ մեկ օրվա ընթացքում), կատարում է ուսումնական նյութերի հարմարեցումներ, մշակում է հաջորդ օրվա դասի պլանների վերաբերյալ առաջարկություններ՝ կապված մանկավարժական մեթոդների եւ առաջադրանքների հետ, իրականացնում է սովորողի ԱՈՒՊ-ով նախատեսված աջակցության ծառայությունների տրամադրման այլ աշխատանքներ:
5. Աջակցող ծառայությունները սովորողին տրամադրվում են դասերից հետո՝ ըստ որոշված ծավալի եւ տեւողության, սակայն օրական 1,5 ժամից ոչ ավելի:
Ծանոթանալով դպրոցական մակարդակի գնահատման գործիքակազմին, կատարել մեկ գործնական աշխատանք՝ կարիքի գնահատում:
1.Ըմբռնել հրահանգները և հետևել դրանց 2 Հարմարվելու կարողություն
3. Փոխհարաբերությունները հասակակիցների հետ 4 Ինքնասպասարկում
5 Խոշոր մոտորիկա՝ տեղաշարժում 6.Մանր մոտորիկա՝ դաստակի և ձեռքերի գործածում
7 Ուշադրություն 8 Հիշողություն 9 Հաղորդակցում
10 Գրելու կարողություն 11Խոսելու կարողություն 12 Մեքենայով փոխադրվել
13Վարքի կառավարում 14 Կողմնորոշում 15 Ապահովության դատողություն
Թեմա 4. Ներառող դասավանդում. Ռազմավարություններ, մեթոդներ, մոտեցումներ
Սովորողների ուսումնառություն ոճերը և ռազմավարությունները:
Ուսումնառության համընդհանուր ձևավորում (ՈւՀՁ), ներառող դասավանդում:
Ուսումնասիրության նյութեր
Ներառական կրթության ռազմավարություններ (դասագիրք)
Ուսումնառության համընդհանուր ձևավորում (ՈւՀՁ), տեսանյութեր, Մանուկ Խաչատրյան
Ուսուցման համընդհանուր ձևավորում, տեսանյութ, Արմինե Ավագյան, Վերգինե Եսայան
Համատեղ դասավանդման մոդելներն են՝
- Աջակցող դասավանդում
- Զուգահեռ դասավանդում
- Թիմային դասավանդում
- Այլընտրանքային դասավանդում
- Ուսուցման կենտրոնների տեղափոխման մոդելով դասավանդում․
Համատեղ դասավանդման վերջնական նպատակը հանրակրթական դպրոցում իրենց տարեկիցների հետ կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող աշակերտների առավել արդյունավետ ներառումն է: Նպատակը որքան էլ հիմնավոր է, բարդ է կիրառելը:
Թեմա 5. Կրթական ծրագրերի հարմարեցումներ, տարբերակված ուսուցում, անհատական ուսուցման պլանավորում
Կրթական ծրագրերի հարմարեցումները, առանձնահատկությունները «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում
Անհատական ուսուցման պլան (ԱՈւՊ կրթահամալիրում կիրառվող օրինակ)՝ ուսուցման պլանավորում՝ օրինակելի ձև և կրթահամալիրային առանձնահատկություններ
Համատեղ դասավանդում, Ուսուցման կենտրոնների տեղափոխման մոդել, տեսանյութ
ԱՈւՊ-ը փաստաթուղթ է, որը ուսուցիչների, դաստիարակների , երեխաների հետ աշխատող մասնագետների և ծնողների համար ուղեցույց է: Այն օգնում է արդյունավետ կազմակերպել ուսուցման առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող սովորողների անհատական աշխատանքը: Սովորողի ԱՈւՊ-ը կազմվում է ըստ դիտարկման և գնահատման արդյունքների: Յուրաքանչյուր սովորողի համար պետական կրթական չափորոշիչներին համապատասխան կազմվում է ԱՈՒՊ: ԱՈՒՊ-ը կազմվում է ներառական կրթությանն աջակցող մասնագետների կողմից ՝ ուսուցիչների և ծնողի մասնակցությամբ:
Այն թույլ է տալիս դասավանդող-ծնող-հոգեբան կապով ամուր համագործակցություն կառուցել՝ հստակեցնելով առկա խնդիրները: Ուղենշվում են սովորողի հետ հիմնական աշխատանքները, դրանց ձևերն ու հիմնական բովանդակությունը: Սովորողի նախասիրությունների ու լրացուցիչ կրթության աշխատանքների արձանագրումը կարևոր գործոն է անհատականացված ուսուցման հասնելու հարցում:
Մեր կրթահամալիրում կարևորվում է՝ սովորողների ներգրավումը արշավներում: Այն օգնում է սոցիալականացմանը:
Թեմա 6. Համագործակցությունն ու փոխհարաբերությունները ներառական կրթության համատեքստում:
- Սովորող-սովորեցնող նախագիծ
- Ուսումնական ճամփորդություններ
- Ուսումնական ճամբարներ
- Խմբային աշխատանքներ
- Համագործակցային նախագծեր
- Ընտանեկան նախագծեր
ԱշխատանքԿարդացի Յուրա Գանջալյանի նշված հոդվածը՝
Երբ դասարանում ուսումնական հատուկ կարիքով երեխաներ կան — թարգմանություն անգլերենից՝ Առանձնացրի հետևյալ կետերը՝Ճիշտ օգտագործելով մեր կրթահամալիրի այլընտրանքային հեղինակային մանկավարժության ընձեռած հնարավորությունները և ստեղծված ուսումնական միջավայրը, ուսումնական հատուկ կարիքով տասնյակ երեխաներ կբարելավեն իրենց ուսումնական և սոցիալական կյանքը:
- Ուսումնական հատուկ կարիքով երեխաների ընդհանրությունները.
- Նրանք ունեն թույլ զարգացած կարճատև և երկարատև հիշողություն
- ունեն հանդուրժողականության ցածր և հիասթափության բարձր մակարդակներ
- սովորելու դժվարություններ ունեցող երեխաները դժվար են ընկալում վերացական տերմինները և հասկացությունները: Որքան հնարավոր է առարկայական դարձրեք այն, ինչը նրանք սովորում են. տվեք նրանց իրեր, որոնց կարելի է շոշափել, լսել, որոնցից հնարավոր է հոտ քաշել և այլն:
- ունեն ինքնագնահատման թույլ զգացողություն
- դյուրագրգիռ են
- եթե անհրաժեշտ է, կրկնեք առաջադրանք կատարելու ձեր ցուցումները գրավոր և բանավոր կերպով: Նման երեխաների համար նյութն ընկալելի է լինում, երբ որքան հնարավոր է շատ զգայարաններ են մասնակցում այդ գործում:
- նրանց համար դժվար և նույնիսկ անհնար է երկար ժամանակ աշխատել միևնույն առաջադրանքի վրա:
- անմիջական են արտահայտվելիս, հաճախ չեն կարողանում վերահսկել իրենց հույզերը
- հեշտությամբ են շփոթվում
- պահանջկոտ ու հրամայական տոնով են խոսում
- դժվարությամբ են աշխատում ուրիշների հետ
- դժվարանում են մտապահել բարդեցված ցուցումները և այն ցուցումները, որոնք տևական ժամանակ առաջ են ասվել
- մեծ և փոքր մկանային խմբերի համակարգման (կոորդինացիայի) խնդիրներ ունեն
- ձեռագիրը վատն է
- վատն է ժամանակի զգացողությունը
Թեմա 7. Իրավիճակների լուծումներ (ինքնուրույն աշխատանք)
- Ուսումնական նյութեր
- Ուսումնական նյութերին ներկայացվող պահանջներ
- Ինքնակրթություն
Կարծիք դասընթացի մասին
Դասընթացը օգտակար էր, հնարավորություն ունեցանք ծանոթանալ համընդհանուր ներառության սկզբունքներին, ստանալ հարցերի պատասխաններ։
Համընդհանուր ներառում դասընթացը համարում եմ լիարժեք կայացած: Շնորհակալություն դասընթացի ղեկավար Լուսինե Ալեքսանյանին նյութը շատ մատչելի և հետաքրքիր մատուցելու համար:
Վերապատրաստման մոդուլը՝ այստեղ: